In het nieuwe programma ‘Wunderkammer’ van programmamaker Ramsey Nasr staat de aflevering van 11 januari in het teken van natuurlijke historie. Aan de hand van boeken, naturalia en andere objecten ontvouwt zich een stuk geschiedenis van de natuurwetenschap. In de uitzending komen behalve Nasr zelf als passievol verzamelaar ook historische figuren aan bod zoals Merian, Sowerby, Von Humboldt en Haeckel. Daarnaast wordt er een bezoek gebracht aan de vermaarde Artisbibliotheek.

Nasr maakt duidelijk dat de verzamelingen niet zozeer gaan om de afzonderlijke objecten maar veeleer om de onderlinge samenhang en de verhalen erachter. Alle objecten gezamenlijk vertellen een verhaal over hoe de wereld in elkaar zit maar ook over hoe wij mensen kijken naar en omgaan met de natuur. Het toont daarmee een stuk wetenschapsgeschiedenis waarbij de ene keer een jarenlange zoektocht tot niets zou leiden en andermaal een toevallige ontdekking baanbrekend zou blijken. Het blijft fascinerend hoeveel inspanningen zijn verricht om het grote geheel te leren begrijpen. Naturaliën, natuurprenten en natuurboekenverzamelingen vormen daarmee een caleidoscoop in de tijd met daarin besloten het verhaal over de wereld en onszelf.

Bij zijn bezoek aan de Artisbibliotheek stelt Nasr “Completer dan dat wordt het niet.” Toch is deze collectie door haar historie vooral gericht op zoölogie en in mindere mate op geologie, paleontologie en botanie. Dat neemt natuurlijk niet weg dat deze bibliotheek van grote historisch-wetenschappelijke betekenis is. Op steenworp afstand ligt overigens de minder bekende maar fraaie galerijbibliotheek van de Heimans en Thijsse Stichting.

Ook de collectie van het Knooppunt Natuur en Buitenleven is een van de omvangrijker collecties natuurboeken in het land. Het bijzondere aan deze collectie is dat er naast natuur aandacht is voor cultuurhistorie, juist omdat mens en natuur door de eeuwen heen elkaar zo sterk hebben beïnvloed. Naast de ruim 10.000 boeken bevat de collectie onder meer naturalia, biologische modellen en kaarten. Een verborgen schatkamer in groene Oranjestad Apeldoorn die (na verbouwing en inrichting) later dit jaar zal openen. De bibliotheek is online doorzoekbaar op deze site via het boekicoontje rechtsboven.