Nederland staat wereldwijd bekend om zijn strijd tegen het water en de expertise die we daarin hebben opgebouwd. Toch is het ondanks alle maatregelen een mythe om te denken dat we volledig veilig zijn voor het water. Als er een ding is dat de watergeschiedenis van Nederland ons heeft geleerd, dan is het wel dat het water ons altijd weer wist te verrassen. Dat zal in de toekomst niet anders zijn.

Aanvankelijk ging het alleen om het beschermen van mens en vee door aanleg van verhoogde plekken in het landschap en door dijken. Maar al snel probeerden we het water te beheersen met allerlei waterwerken. Hele rivieren zijn verlegd; waar vroeger zee was is nu land en als het nodig is kunnen we middels waterkeringen het woelige water buiten de deur houden. Bovendien worden er jaarlijks enkele miljarden geïnvesteerd in de waterveiligheid van ons land.

Door dit alles wanen we ons veilig. Maar het watergevaar komt van vier kanten: van ‘links’ de zee, van ‘rechts’ de rivieren, van onder het grondwater en van boven de neerslag. Dat is al eeuwen lang zo. Het verschil is dat het zeeniveau sneller stijgt dan verwacht, rivieren meer water moeten afvoeren, het land daalt waardoor we harder moeten pompen en de neerslaghoeveelheden door klimaatverandering aanzienlijk zullen toenemen. Ook in de zogenaamd veilige gebieden van Nederland kunnen zomerse stortbuien voor flink wat problemen zorgen. Tegelijkertijd is onze leefomgeving daar nog onvoldoende op ingericht.

Over deze geschiedenis van het water, de historische waterbeheersing en de toekomst van waterrijk Nederland gaat deze lezing. Hierna ben je je beter bewust van de rol van het water in ons land en wat je zelf kunt bijdragen aan waterveiligheid.