‘Op ontdekkingsreis in de geologie’ is het nieuwste Nederlandstalige geologieboek. Het is geschreven door amateurgeoloog Kees Hendrix. Het is een breed overzichtswerk bedoeld voor iedereen met interesse in geologie of voor wie wil beginnen met verzamelen van gesteenten, mineralen of fossielen. In het boek staat ook veel informatie over het Nederlandse landschap. In combinatie met de toegankelijke schrijfstijl is het boek daardoor geschikt voor iedereen die graag eropuit trekt in eigen land en meer wil ontdekken.
Het is een omvangrijk naslagwerk maar tegelijkertijd nadrukkelijk geen wetenschappelijk handboek. Wel is door de auteur geprobeerd om alle informatie zo zorgvuldig mogelijk te controleren en te laten controleren door een grote groep mensen, zowel inhoudelijk als taalkundig. Het resultaat is er naar: een boek waarin bijna alle iconische verhalen uit de geologie de revue passeren, van ijskoude gletsjers tot gloeiend hete lava en van platentektoniek tot de geschiedenis van het leven op aarde. Vrijwel alles komt aan bod.

uitnodigend en actueel
Bijzonder is dat de enorme hoeveelheid informatie niet als gortdroge opsomming wordt verteld, maar juist uitnodigend. Hendrix neemt de lezer mee op ontdekkingsreis en geeft onderweg antwoord op vragen als “Hoe lang bestaan kalkafzettingen al?” of “Kan er een tsunami in Nederland voorkomen?”. Daarnaast staan er tal van interessante weetjes in het boek zoals over goud vinden in Nederland, reuzenkraters door meteorietinslagen of de gevolgen van schaliegaswinning.
Met dat laatste toont Hendrix aan goed op de hoogte te zijn van de actualiteit. Dat blijkt ook uit zijn verhaal over het einde van de Krijtperiode waarin hij de Shiva-krater beschrijft als restant van een nog veel grotere meteorietinslag dan die van de bekende Chicxulub-krater in Mexico. Het is een nieuwe visie op het einde van het Krijt. Een kleinere meteoriet van slechts 500 gram belandde in 2017 in een schuurtje in Broek in Waterland. Ook dát staat in het boek te lezen. En dat maakt het zo mooi, Hendrix verbindt moeiteloos het grote geologieverhaal met de alledaagse werkelijkheid die we allemaal kunnen ervaren.

ook voor studenten
Hoewel de auteur het boek zelf omschrijft als ‘geologie voor beginners’ is het beslist een prima studieboek voor studenten geografie omdat hij net een stapje verder gaat dan de elementaire basis. Zo bespreekt hij bijvoorbeeld Mohorovičić-discontinuïteit, Milanković-variabelen, VEI-index, nappes en nummulieten. Daarnaast heeft Hendrix oog voor detail. Hij gaat bijvoorbeeld in op het verschil tussen een hotspot en een mantelpluim, terwijl die twee begrippen vaak door elkaar worden gehaald.

ontbrekende puzzelstukjes
Is er dan helemaal niets aan te merken op dit mooie boek?  Wie informatie zoekt over de verschillende bodemtypen van Nederland of de classificatie op basis van humustypen zal dat niet vinden in dit geologieboek. Ook bevat het boek vrijwel geen informatie over natuursteen in de stad of over de fossielen die daarin soms te zien zijn. Dat is inherent aan het feit dat er keuzes moesten worden gemaakt. Maar wellicht zijn deze onderwerpen nog iets voor een tweede druk.
Het allernieuwste inzicht over het ontstaan van de Hondsrug, waarin een breuk in de ondergrond een rol speelt, ontbreekt eveneens in het boek. Toch heeft Hendrix dat reeds voorzien door achterin zijn boek een disclaimer op te nemen waarin hij stelt: “Dit boek werd op de meest zorgvuldige wijze en naar beste weten samengesteld. Niettemin is het niet geheel uitgesloten dat de geboden informatie door zuiver tijdsverloop en/of door andere oorzaken onjuist of onvolledig is.” Dit geologieboek maakt daarmee maar weer eens duidelijk dat de wetenschap nooit stilstaat en altijd nieuwe ontbrekende stukjes van de geologiepuzzel zal vinden.

fraai vormgegeven
Speciale aandacht moet nog gevraagd worden voor de vele foto’s, tekeningen en kaarten in het boek, waarvan de meeste door de auteur zelf zijn vervaardigd. De illustraties zijn van goede kwaliteit en werken zeer verhelderend. De klassiekers, zoals het ontstaan van een hoogveen, ontbreken niet. Een literatuurlijst, overzicht van websites, musea en verenigingen én een uitgebreid register completeren het boek. Met zoveel informatie en zo fraai vormgegeven is de gedachte natuurlijk al snel dat het een prijzig werk zal zijn. Het is ongelooflijk in deze tijd, maar het boek is voor slechts drie tientjes te koop.

Meer info: https://www.geoboek.nl/